De hoogtepunten lijken elkaar sneller op te volgen dan er dieptepunten tussen passen. Zowel in de letterlijke zin als in figuurlijke zin, want de toppen van het Andesgebergte zijn er niet om Schrijvend naast een kacheltje dat me nauwelijks warm houdt in het zuiden van Peru, wil ik graag de magie van de Inca Trail overbrengen, het aloude pad dat ik enkele dagen geleden aflegde in een bittere trek door de hoge Andesgebergte. Met de spierpijn nog in de benen, kan in één ding met volle overtuiging zeggen: De hike van afgelopen week verdient van mij het hoogste eremetaal gedurende mijn queeste door Latijns Amerika...

Inmiddels bevind ik mij dus alweer in Zuid-Amerika, in Peru welteverstaan. Over mijn aankomst in Lima wil ik niet teveel woorden aan vuil maken. En resumé: de stad is chaotisch, heeft heel erg veel smog en mist en alleen het oude centrum oogt uitnodigend. Om de tijd tussen mijn vlucht naar voormalig Incahoofdstad Cuzco in de Andes te doden, heb ik enkele interessante musea aangedaan, die mij wat stof tot nadenken verschaften voordat ik de sprong zou nemen in de Inca cultuur. Enkele dagen later volgde mijn geheel verzorgde ´8-daagse Inca Discovery-tour´, die ik al lang geleden vanuit ons kikkerlandje geboekt had. Ik had hier overigens een hoop pecunia voor neergelegd, dus verwachtingen waren dan ook hoog. Na één hotelovernachting in Lima, de vlucht richting Andesstad Cuzco, en een all-inclusive luxe hotelovernachting in die laatste stad, begon ik enigszins te begrijpen waar mijn zuurverdiende euro´s heen waren gegaan. Cuzco ligt op 3400 m aardig hoog, en een hoop toeristen krijgen bij de vlucht van Lima, dat op zeeniveau ligt, naar Cuzco last enkele dagen hoogteziekte in de vorm van hoofdpijn en extreme misselijkheid en benauwdheid. Renée en ik konden opgelucht ademhalen, alle kwaaltjes passeerden gekgenoeg station NL.

Ondanks het feit dat Cuzco (of Qosqo in Inca) een van de grootste steden is van Peru, gaf het een bijzonder knus en pitoresk gevoel en zodoende tekende de stad zich in een scherp contrast af tegen Lima. Niet alleen de temperatuur is vele malen aangenamer (13 graden tegenover 22 graden overdag), maar ook de architectuur was van hoge culturele waarde. Met name in het centrum zijn enkele gebouwen gebouwd op de fundamenten van oeroude Inca bouwwerken en daarnaast koloniaanse kerken en plaza´s. De stad omvat vele marktjes met allerlei vrouwtjes die handwerken en zelf gemaakte kleding verkochten voor spotprijsjes. Inmiddels is er al een pakket aan soeveniers richting huis gevlogen, om ons te verlichten in onze backpacks.

Na een avondje kabeltelevisie (!) in het hotel, was het tijd om met een bus verder de bergen in te gaan. Eerste bezoek betrof een kleine boerengemeenschap in de Andes. De culturele erfenis van dit land is vele malen groter dan alles wat we in Centraal-Amerika hebben meegemaakt. De meest schattige kleine vrouwkes in traditionele kleding lopen met Lama´s en Alpaca´s (meer wollige variant) en spinnen onderweg wol van met name de Alpaca. Weer een trui, een sjaal en een typische Peruaanse muts rijker, kreeg ik uitleg over de manier waarop deze gezinnen zich met nauwelijks inkomsten in eigen onderhoud voorzien. Kleding wordt allemaal zelf gemaakt en wordt gekleurd met allerlei natuurlijke zaden, stenen en hoeken meer dan 45 graden tegen de bergwand liggen. Ik vraag me nog steeds af hoe ze die velden oogsten, maar goed. Het systeem is haast communistisch tussen deze boerengemeenschappen. Men werkt in een bijna communistisch ´voor-wat-hoort-wat´-systeem dat al sinds de Inca´s wordt toegepast. Als jij wil zorgen dat er op je land gewerkt wordt, dan zorg je dat mensen uit de omgeving je helpen. Voorwaarde is wel dat je ze allen in eten en drinken voorziet, indien nodig een slaapaccomodatie en niet te vergeten chicha-bier om de dag werken te vieren. De volgende dag help je je buren op zijn of haar land.

De trip vervolgde zich met de bus naar de Sacred Valley, alwaar we de eerste grote Inca-ruines van Pisco bezochten. Verbluft door het uitzicht over de vallei hoorde ik de eerste verhalen over de origine van deze ruïnes. De Inca beschaving had zijn glorietijd van 1438 tot ruwweg 1532 totdat de Spaanse conquistadoren onder leiding van Pizarro in een bloederige strijd een einde maakte aan het gehele rijk. De Incabeschaving wisten met hun verbluffende besturingsorganen en tactieken hun rijk in minder dan honderd jaar (!) uit te breiden tot de gebieden die growweg het hedendaagse Peru, Bolivia en delen van Argentinië, Chili en Ecuador beslaan. De veroveringsstrategie was wellicht zo effectief, omdat vervoverde volken en stammen intact werden gelaten; louter dissidenten werden weggevoerd. Onder leiding van de Inca (de koning), beroemdst is Pachacuti, verdeelden zij hun rijk in vier streken, verwijzend naar windrichtingen die grensden aan hoofdstad Cuzco. Nog veel indrukwekkender is de briljante architectuur van de Inca´s, want in minder dan honder jaar zijn vele dorpen en steden door dit volk door de gehele Andes gebouwd. Gigantische stenen zijn soms in bijna perfecte vormen geslepen in de meest imposante bouwwerken. Vele tempels waren bedekt met goud, wat voor de binnenvallende Spanjaarden meer dan indrukwekkend geweest moet zijn. Genoeg zover over de Inca´s, want hoezeer ik mijn best ook doe, de magie die deze omgeving op je heeft, kan je alleen ervaren als je zelf een ticket naar dit land boekt. De dag vervolgde zich naar een lunch in een chique restaurant in de Sacred Valley, alwaar ons een tafelslang buffet werd voorgeschoteld met allerlei traditionele gerechten uit de omgeving. Alpaca (soort lama) is geweldig vlees, en ook een drankje gemaakt van paarse maïs behoort nu al tot mijn favorieten. Alleen ´Cuy´, oftewel Cavia, was niet in het buffet inbegrepen. Tot het moment van schrijven zouden Renée en ik deze Peruaanse delicatesse nog graag eens uitproberen. Daarna bezochten we Ollantaytambo (zie dat maar eens correct uit te spreken!), een klein stadje aan de rand van de heilige vallei. Dit kleine dorpje dat voor een deel op inca fundamenten is gebouwd, is een waar genot om in rond te lopen. Tegen de stad aan liggen nog enkele reusachtige ruïnes. De Inca´s hadden deze stad op fameuze wijze in de vorm van een van hun heilige dieren gebouwd, de lama. De vorm is hedendaags nog steeds goed op foto´s te zien. Cuzco is overigens in de vorm van een poema gebouwd. ´s Avonds leerde we tijdens het diner pas echt goed onze groep kennen, waarmee we de komende dagen zouden zijn opgescheept. Onze groep bestond uit veertien man, waarvan 11 Texanen die elkaar al goed kenden. Een groot vooroordeel over Texanen maakte zich van mij meester; ze staan in de wereld immers bekend als extreem conservatieve republikeinen en daarnaast had ik bij aanvang niet zo´n zin om met zo´n vriendenclubje te moeten reizen. Aan het einde van de week zou blijken dat deze gevoelens compleet onterecht waren en heb ik echt een topweek met iedereen gehad. We werden geleid door twee gidsen die uit de omgeving kwamen. De hoofdgids genaamd Silver en assistent Gato (ookwel ´kat´, wanwege zijn extreem groene ogen). In zijn jeugdige jaren werd hij nog Puma genoemd, maar inmiddels tegen de vijftig en had hij niet meer de soeplesse uit zijn jeugd. Het Engels van met name Silver was uitmuntend en een zege voor de meesten van onze groep.

Volgende dag zou de eerste dag van de Inca Trail zijn, een vierdaagse hike over enkele van de stenen paden die door de Inca´s zijn aangelegd door de gehele Andes (in zijn totaliteit zijn de paden zo´n 23.000 km lang. Twee van deze paden waren vermoedelijk de belangrijkste, beginnend bij de stad Ollantaytambo langs allerlei Inca ruïnes en eindigend in de verloren Inca-stad Machu Picchu. Een van de twee gaat door de lage vallei, de ander langs de bergtoppen van de Andes. Raad eens welke wij zouden gaan nemen! Om 6 uur vertrokken we met onze dagrugzak aan deze onderming, waarbij we alleen op onze benen konden vertrouwen. Renée en ik hebben al een aantal hikes gedaan, maar stiekem waren we toch wel nieuwsgierig wat deze tocht van ons fysiek en mentaal zouden gaan eisen. Bij vertrek werden we door onze guide Silver ingelicht over de verassende situatie. Op dag 4 van de hike, de geplande dag van terugkeer met een treintje onderaan de berg van Machu Picchu naar Cuzco, zou een onzekere situatie zich voordoen. Een aantal boerendorpen zouden wellicht gaan staken tegen de privatisering van het water, met het gevolg dat ze de hele rails naar Cuzco zouden gaan barricaderen met boomstammen. M.a.w. dit zou voor ons de terugkeer ommogelijk maken. Maar nogmaals, het was nog lang niet zeker of deze staking zou doorgaan. Het kwam erop neer dat onze gids ons doodleuk vertelde dat we op het schema van een driedaagse hike moesten beginnen, totdat meer informatie zich aandeed of om eventueel de staking voor te zijn. Voor dag 1 betekende dit 16 km hiken in plaats van 11. Lucky us!

Dag 1 van de hike bracht ons naar enkele verbluffende uitzichtingen over de bergen en langs een paar zeer spectaculair gesitueerde ruïnes, die je in mijn fotoselectie kunt aanschouwen. Bergtoppen, kliffen alles was mogelijk. Terassen die langs steden gebouwd werden dienden niet alleen een agricultureel doel, maar dienden primair als fundament voor sommige steden op bergen. Iedere ruïne die we passeerden, werd het voor mij verbazingwekkender hoe de Inca´s uitblonken in architectuur. Ze wisten stenen zo te passen, dat cement onnodig was. Ramen en deuren werden gebouwd in trapezoïde vormen, om trillingen van aardbevingen op te vangen. In de jaren vijftig van vorige werd de omgeving getroffen door een van de hardste aardbevingen sinds enkele eeuwen. Resultaat: vele koloniaanse Spaanse bouwwerken overleefden de aardbeving niet, bijna alle inca ruïnes bleven onverroerd staan.

In de schemering kwam ik aan bij onze kampplek, waar de kou me al om de armen vloog. Met een prachtig uitzicht over enkele sneeuwkappen in de verte, besefte ik me dat het koud ging worden die nacht. Eenmaal omgekleed in mijn traditionele handgemaakte trui, sloeg de verbazing toe. Alle tenten waren al opgezet en er stond een kooktent en een eettent! Dit was het werk van 22 locale porters (dragers), die voor ons 16 man mee waren. In de eerste minuten van de hike waren deze locals uit gemeenschappen al langs ons gerend. De meesten hebben meer dan 25 kilo op hun rug aan bagage. Al het eten, al onze tenten, al onze bagage, een tafel, stoeltjes enz, dragen zij allemaal voor onze groep de berg op. Sommigen lopen op sandalen en zijn tegen de vijftig jaar oud! Het schijnt voor hun makkelijker te zijn om de bergen op te rennen, dan rustig aan te doen. Bizar! (Paps, ik dacht dat jij goede schaatskuiten had, je legt het toch echt af tegen deze vijftigers). Opgevoed in een lekker kampeergezin, was dit een soort van kamperen dat ik niet gewend was. Op sommige momenten werkelijk echt beschamend, met name als er veertien teiltjes met biologische zeep en warm water klaar staan om je handen te wassen. Lunch en diner bestaan uit drie gangen met geweldig gekookt voedsel, variërend van lokale soepjes, schotels tot goede spaghetti. In gebrekkig Spaans heb ik dan ook vele gesprekken gevoerd met deze mannetjes, en met ieder woord kwam er meer bewondering. Gelukkig hoorde ik wel dat onze organisatie, G.A.P. Adventures, goede voorzieningen voor deze porters verschafte met een voor hun hele degelijke betaling achteraf. Na het eten gauw de tent in voor een goede nacht rust, helaas is het momenteel winter in Zuid-Amerika. Hoewel dat overdag een heerlijk warme zon en droogseizoen betekent, in de nacht is de Andes medogenloos.

Een moeizame nacht in een tentje verder, hoorde ik de volgende ochtend dat het kwik vijftien graden onder het vriespunt gedaald was. Geen wonder dat ik het koud had gehad! Na een stevig ontbijt lieten we de porters achter ons, die het kamp gingen afbreken. Die zouden ons uiteraard nog wel inhalen haha. Als een van de laatste groepen begonnen we onderaan de moeilijkste pas, genaamd ´Death Woman´s Pass´. Ik kan jullie vertellen, dat ik mijn verborgen talent heb ontdekt, want mijn god wat vind ik het heerlijk om vol tegen mijn limieten een berg op te hiken, met daarbij als moeilijkheidsfactor dat de Incapaden uit honderdduizenden treden bestaan. In vroege en nog frisse ochtend heb ik een vijftigtal mensen ingehaald, waaronder ook vele porters. Bijna op de top, dulde ik nog twee porters voor mij (toevallig in de paarse kleuren van mijn tourgroep). Onbeschrijfelijk was het gevoel om mee deze twee locals als eerste het hoogste punt van de trek te bereiken. Terug in Cuzco had ik een klein flesje rum gekocht, die ik al die tijd in mijn dagrugzak had meegedragen. Samen met deze twee porters heb ik dit flesje gedeeld, uitkijkend naar de mensen die een voor een de top bereikten. Respect ook voor Renée, die als een van de eerste van de westerlingen de top bereikte. Het uitzicht was zo spectaculair, op de top van 4201 m! Hierna begonnen we aan een afdaling die ons een kilometer lager bracht. Onze gids Silver snelde in een noodvaart de trappen af, iets dat ik enigszins als een uitdaging opvatte. Toen hij even naar de wc was, ben ik in een noodvaart de trappen van de berg afgerend. Na zo´n 25 minuten hoorde ik iemand achter mij en merkte ik dat het Silver was. Even versnelde ik, maar ik moest het gauw afleggen tegen onze guide die even aanzette en langs me vloog. In een half uur was ik beneden in de vallei en kon ik me samen met hem opfrissen in een koude bergstroom. Pas beneden besefte ik eigenlijk hoe gevaarlijk mijn afdaling was geweest, want één misstap op zo´n steen en je gaat gruwelijk door je enkel of maakt een flinke smak op de stenen. Silver wist mij te vertellen dat noodhulp hier bijna ommogelijk was. Voortaan toch maar niet zo roekeloos afdalen. Anyway, ik leef nog en ik mag niet klagen. De rest van de dag wist onze guide Silver ons nog veel meer te facineren met verhalen over de oude Inca beschaving. Ik begon mij steeds meer te beseffen wat voor geluk we met hem hadden, want hij was werkelijk een bodemloze put aan informatie en zijn manier van vertellen was betoverend. De nacht brachten we door op de mooiste kampeerplek van de gehele trip, op de top van een berg met bijna 360 graden uitzicht over de Andes. ´s Ochtends zijn we dan ook heel vroeg opgestaan om de zonsopkomst over deze bergen mee te maken. Wederom een aantal indrukwekkende plaatjes geschoten!

De ochtend van dag 3 bracht eindelijk uitsluitsel over de staking, contact met het kantoor in Cuzco betekende dat er geen staking zou zijn. Dit had tot gevolg dat we al zover gehiked waren dat we niet eens zover van ons eindstation Machu Picchu verwijderd waren en eigenlijk nog een dag over hadden. Silver besloot ons nog langs een ander oud Inca pad te brengen, dat half dichtgegroeid was. Daarnaast zouden we een aantal Inca ruïnes bezoeken die bijna niemand te zien krijgt en nog volledig begroeid zijn door de eeuwen heen. Dit pad vereiste enige soeplesse met het verwijderen van takken en handig voetenwerk her en der, maar de ruïnes waren het waard. Aangekomen bij de lunchplaats kwam een porter naar ons toegesneld die ons wist te vertellen dat er toch een staking zou gaan plaatsvinden! Dit betekende snel eten om vervolgens in hoog tempo naar Machu Picchu te hiken, want rond middernacht zouden de boeren de rails al gaan blokkeren, oftewel terugkeer ommogelijk maken. Dus voor middernacht moesten we nog terug zien te komen naar Cuzco.

Flexibel als we zijn, zetten we de vaart erin richting Machu Picchu. Na een flinke hike van een uur, loop je het laatste stuk omhoog tussen twee bergen door. Dit magische punt heet Intipunku, ´Sungate´. Als je op dit punt komt, komt de verloren Inca-stad van Machu Picchu ineens vol in het zicht. Kippenvel! Omringd door veel hogere bergtoppen ligt de stad majesteus op een kliffrand. Het klassieke fotomoment is gelijk herkenbaar vanaf dit punt. Vanaf hier is de hike naar Machu Picchu nog drie kwartier. Aangekomen bij de stad, weet je gewoon dat dit de kers is van de reis.

In de overwoekering van de Spaanse conquistadoren van het Inca rijk is deze stad nooit ontdekt. Historici hebben verschillende theorieën over deze stad, maar het ongetwijfeld een hele belangrijke waarde gehad in de Inca-Tijd. In de achtervolging van de Spanjaarden, trokken de laatste belangrijke Inca´s zich terug naar deze stad, maar hebben vervolgens de stad verlaten achtergelaten om beneden ver in de vallei tegen de Amazone een nieuwe nederzetting te bouwen. De Spanjaarden waren zo bezield om de laatste Inca´s te pakken dat ze in de vallei volledig deze stad zijn voorbij gegaan. Van de omringende bergen en vanaf de vallei is de stad zo gesitueerd dat het haast onmogelijk is om deze de zien. In 1911 was de Amerikaanse historicus Hiram Bingham op zoek naar de laatste nederzetting van de Inca´s in de Amazone. Volledig zoekend in de vallei werd hij uiteindelijk door jongetje uit een boerengezin die in de bergen woonde met compleet geluk naar Machu Picchu gebracht. Het bestaan van de stad was dus altijd al in de lokale bevolking geweest, maar was nooit van waarde geweest om dit naar buiten te brengen. Met name omdat men er van uit ging dat er dode zielen in de volledig begroeide stad doolden. In de jaren erna wist de historicus de stad volledig bloot te leggen, en geldt het als een van de mooiste plekken op aarde.

Het vernuft waarmee de stad is gebouwd is ongelofelijk. Terassen dienen wederom als fundamenten voor de stad, die volledig omringd wordt door kliffen. Machu Picchu heeft de vorm van het laatste heilige Inca dier, de Condor. Hier heeft de wereld pas echt kunnen ontdekken hoe de Inca´s geleefd moeten hebben. Silver wist ons werkelijk alles over de stad te vertellen. Normaal heb je meer dan een dag nodig om de hele plek grondig te verkennen. Wij hadden wegens de vermoedelijke staking slechts twee uur, dus dat was een beetje teleurstellend. Maar al met al moesten we niet treuren, want dit was hoe dan ook de bekroning geweest van een epische trek door de Andes.

De avond had toch nog een plotse wending. Toen we eenmaal aangekomen waren in Aguas Calientes, het treindorpje, kregen we te horen dat het nog onzeker was of onze trein zou gaan en dat we drie uur later meer zouden weten. Er zat niets anders op dan wachten op het station met hordes toeristen die evenveel wisten als wij. Gelukkig hadden wij echt plaatsbewijzen en kon de trein om 11 uur ´s avonds ons toch nog veilig naar Cuzco brengen. Later zouden we horen dat andere mensen met bussen geprobeerd waren terug te gaan en volledig vast kwamen te zitten tussen barricades en zelfs langs stenen gooiende boeren waren gereden. Gelukkig zat ik veilig in een hotel in Cuzco en heb ik daar niets van mee hoeven maken. Toch voel ik wel mee met de boeren, van wie steeds meer wordt afgenomen. Water is toch je primaire voorziening, en in een land als Peru is privatisering voor hen geen goede ontwikkeling. Tot zover de Inca Trail, en ik hoop dat ik enigszins jullie kan betoveren met de foto´s op mijn weblog.

Inmiddels, zeer gewaardeerde lezers, bevind ik mij alweer in Puno aan Lago Titicaca (ja, vrij belachelijke naam als je het mij vraagt). Morgen vertrek ik al weer naar de volgende bestemming van mijn reis, Bolivia. Hierna trek ik (voorlopig nog met Renée) in een soort van roundtrip naar de noordelijke punt van Chili, om daarna via de kust helemaal terug te trekken naar Lima, Peru. Over zeven weken vlieg ik al weer terug naar Schiphol. Maar eerst nog even genieten...

Kus,
Bas

Voor een kleine fotoselectie van de 500 foto´s van afgelopen week zie mijn picasa weblog: www.picasaweb.google.nl/b.zegers

Voor Renée haar variant op de Inca luitjes zie, reneekeijsers.reismee.nl